Nowy cykl publikacji: „Pytanie-odpowiedź” czyli pytania naszych czytelników

Rozpoczynamy nowy cykl na naszym blogu, gdzie w zakładkach „Aktualności” i „Pytanie-odpowiedź” będziemy publikować zanonimizowaną korespondencję związaną z szeroko pojętą praktyką inwentaryzatorską, prowadzoną z Wami za pośrednictwem skrzynki e-mailowej stowarzyszenia. Dotychczas odpowiedzi trafiały tylko do nadawcy, jednak naszym zdaniem mogą one zainteresować wielu członków stowarzyszenia.

Nabywanie zabytków archeologicznych

Czy osoba, która znajdzie zabytek archeologiczny może przekazać go do muzeum czy też powinna zgłosić ten fakt do konserwatora zabytków? Czy wybór w tej kwestii zależy od znalazcy?

Zgodnie z ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami prawnym dysponentem artefaktów jest Skarb Państwa, w imieniu którego działa właściwy Wojewódzki Konserwator Zabytków. Procedurę dwustopniowego przyjmowania ruchomych zabytków archeologicznych do zbiorów muzeum określa ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Poniższe ustalenia opierają się na zapisach w ww. ustawy oraz moim doświadczeniu we współpracy z WKZ i pozyskiwaniem zbiorów archeologicznych.


Osoba czy podmiot prowadzący poszukiwania zabytków archeologicznych, badania archeologiczne czy dokonujący przypadkowego odkrycia jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to możliwe, właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W związku z powyższym muzeum nie powinno przyjmować od przypadkowego znalazcy zabytku archeologicznego, gdyż formalnie znalazca nie jest stroną uprawnioną do dysponowania zabytkiem. Niemniej warto jest wspomóc znalazcę i zaoferować pomoc w zakresie wyjaśnienia ustawowej procedury zgłoszenia, podstawie prawnej takiego zobowiązania, zredagowaniu zgłoszenia o przypadkowym znalezieniu zabytku czy przekazaniu danych kontaktowych właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.


W dalszej kolejności to właściwy Wojewódzki Konserwator Zabytków, będący już w „fizycznym” posiadaniu zabytku archeologicznego winien zwrócić się formalnie do muzeum z zapytaniem o zgodę na przyjęcie ruchomego zabytku archeologicznego w depozyt. Jeśli muzeum spełnia warunki wskazane w ustawie art. 35 i wyraża chęć włączenia ich do swoich zbiorów, pisemnie odpowiada WKZ o gotowości przyjęcia w depozyt ruchomych zabytków archeologicznych w drodze decyzji administracyjnej. Ustawa art. 35 mówi:

1. Przedmioty będące zabytkami archeologicznymi odkrytymi, przypadkowo znalezionymi albo pozyskanymi w wyniku badań archeologicznych, stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Własność Skarbu Państwa stanowią̨ również przedmioty będące zabytkami archeologicznymi, pozyskane w wyniku poszukiwań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 12.
3. Miejsce przechowywania zabytków archeologicznych odkrytych, przypadkowo znalezionych albo pozyskanych w wyniku badań archeologicznych bądź poszukiwań, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 12, określa wojewódzki konserwator zabytków, przekazując je, w drodze decyzji, w depozyt muzeum lub innej jednostce organizacyjnej, za jej zgodą.
4. Przekazanie zabytków archeologicznych muzeum lub innej jednostce organizacyjnej może nastąpić w przypadku, gdy jednostka ta zapewni:
1) ich trwałe przechowanie;
2) przeprowadzenie inwentaryzacji i odpowiednich prac konserwatorskich;
3) udostępnianie tych zabytków w celach naukowych.
5. Wojewódzki konserwator zabytków może wydać́ decyzję o cofnięciu oddania w depozyt zabytków archeologicznych, jeżeli muzeum lub inna jednostka organizacyjna nie zapewnia warunków, o których mowa w ust. 4.
6. Na wniosek dyrektora muzeum zabytki archeologiczne, będące w depozycie tego muzeum, mogą̨ być przekazane na jego własność na podstawie decyzji wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W praktyce momentem przekazania przez WKZ zabytków, a przyjęciem ich przez muzeum jest wręczenie administracyjnej Decyzji depozytowej WKZ i protokolarne przekazanie przedmiotów poprzedzone komisyjną kontrolą zgodności liczby zabytków z zapisami w protokole zdawczo-odbiorczym czy inwentarzu polowym. Muzeum zobowiązane jest, przepisami Ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach i rozporządzeń wykonawczych do ustawy, do zaewidencjonowania zabytków w charakterze depozytu (deponentem Skarb Państwa w imieniu którego działa właściwy WKZ).

Jeśli muzeum jest zainteresowane przejęciem zabytków na własność to po przeprowadzeniu procedury depozytowej dyrektor muzeum powinien zwrócić się z pisemnym wnioskiem do właściwego WKZ o przekazanie zabytków archeologicznych na własność do muzeum.



Po otrzymaniu decyzji administracyjnej od właściwego WKZ o przekazaniu ruchomych zabytków archeologicznych na własność do muzeum, jednostka przepisami Ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach i rozporządzeń wykonawczych do ustawy zobowiązana jest do prawidłowego zaewidencjonowania przedmiotów w inwentarzu muzealnym.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Polecany post

Wyniki ankiety - ocena IV Zjazdu PSIM

Drodzy Inwentaryzatorzy,   Przedstawiamy podsumowanie ankiet ewaluacyjnych dotyczących oceny IV Zjazdu  Inwentaryzatorów Muzealnych ...

Najchętniej czytane